"ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ΕΚ ΝΕΚΡΩΝ "
ΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ
Ο Κύριος μας και Θεός μας ο Ιησούς Χριστός, είχε προείπει στους μαθητές Του «κλαύσατε και θρηνήσατε υμείς» και αυτό επραγματοποιήθη όταν Τον είδαν να αποθνήσκη με τόσο οδυνηρό θάνατο επί του Σταυρού. Αλλά πολύ σύντομα, μετά τρεις μόνον ημέρες τα πράγματα άλλαξαν τελείως. Οι θρήνοι τους μετεβλήθησαν σε χαρά. Τα δάκρυά τους σε αγαλλιάση. Διότι περί αυτού τους είχε διαβεβαιώσει ο στρογικός τους Διδάσκαλος. « Πάλι (Αναστάς) όψομαι υμάς και χαρήσεται υμών η καρδία και την χαράν υμών ουδείς αίρει αφ’ υμών» (Ιωαν. ΙΣΤ’ 20-22)Και ιδού σύμφωνα με τα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής και της ιεράς παράδοσης της εκκλησίας μας έχουμε να παρουσιάσουμε έντεκα γνωστές εμφανίσεις του Αναστάντος Κυρίου. Και λέω ότι έχουμε έντεκα γνωστές εμφανίσεις διότι στις πράξεις των Αποστόλων γίνετε λόγος για αρκετές άλλες άγνωστες ως εξής: « οις και παρεστησεν εαυτόν ζώντα μετά το παθείν αυτόν εν πολλοίς τεκμηρίοις δι’ ημερών τεσσεράκοντα οπτανόμενος αυτοίς και λέγων τα περί της Βασιλείας του Θεού» (πραξ. Α’ 3).
ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ»
Α’ «Ο Αγγελος εβόα τη Κεχαριτωμένη αγνή Παρθένε Χαίρε και πάλι ερώ χαίρε ο σος Υιός ανέστη τριήμερος εκ τάφου» (από τον όρθρον του Πάσχα). Αυτή είναι η πρώτη εμφάνιση του Κυρίου στην Παναγία μητέρα του και σύμφωνα με το σχόλιο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά που παραθέτει στο βιβλίο του : «Δεσποτικές εορτές» (Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κκ Ιερόθεος σελ. 284) η Παναγία ήρθε πρώτη στο μνημείο, και καταρχάς μεν έμαθε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ ότι αναστήθηκε ο Υιός της έπειτα δε αυτή μόνη αξιώθηκε να πιάσει με τα χέρια της τα πόδια Του. Οπως λέγει ο Αγιος Γρηγόριος ήταν σωστό και δίκαιο πρώτη η Παναγία να πληροφορηθεί το ευαγγέλιο της Αναστάσεως και να δεί Αυτή πρωτή τον Αναστάντα Χριστόν. Αυτό βέβαια συνδέεται και με το ότι η Παναγία είχε φτάσει σε μεγάλη καθαρότητα αφού βιώσε απο μικρό παιδί την Θέωση. Το ότι οι ευαγγελιστές αποφεύγουν να πουν καθαρά ότι πρώτη είδε τον Χριστό η Παναγία έχει μεγάλη σημασία κατά τον Αγιο Γρηγόριο γιατί δεν ήθελαν να δώσουν αφομή στους απίστους να αμφισβήτησουν το γεγονός της Αναστάσεως αφού το βεβαιώνει η μητέρα Του. Η Παναγία όπως παρέμεινε στον Σταυρό μέχρι την τελευταία στιγμή έτσι και πρώτη πήγε αυτή στο μνημείο για να αλείψει με αρώματα το σώμα του Χριστού. Αυτό έγινε όχι μόνο λόγω της μητρότητος αλλά λόγω και της υψηλής πνευματικής της καταστάσεως, γιατί αυτοί που έχουν σε μεγάλο βαθμό πνευματική θεωρία έχουν μεγαλύτερη γνώση και τελειότερη αγάπη»
ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ ΤΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ» (ΙΩΑΝ. Κ, 11-18 ΜΑΡΚ. ΙΣΤ, 9-11)
«Αναστάς δε πρωί πρώτη σαββάτου εφάνη πρώτον Μαρία τη Μαγδαληνή…» (όταν ανέστη ο Ιησούς το πρωί της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, εφάνη πρώτονστην Μαρία την Μαγδαληνή). Εδώ βλέπουμε καθαρά την εμφάνιση του Αναστάντος την πρώτη στην Μαρία Μαγδαληνή. Αυτή η γυναίκα η Μυροφόρος πρώτη πήγε από τις άλλες γυναίκες τις Μυροφόρες στο μνημείο με αρώματα, όχι όμως και από την Μητέρα του, διότι η Παναγία Πρώτη εθεάσατο τον Χριστό αναστάντα όπως μας λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αλλά και ο Κάλλιστος στο συναξάριο του Πάσχα: «για αυτήν την Παναγία και ο τάφος ηνοίχθη, καθώς και πάντα τα ουράνια και επίγεια δι αυτήν ηνεώχθησαν». Όπως μας πληροφορεί ο Ευαγγελιστής Ιωάννης την στιγμή που ο Χριστός εμφανίζεται στην Μαγδαληνή την βλέπει: «Μαρία δε ειστήκει προ του μνημείου κλαίουσα έξω» δηλ. την αντίκρυσε ο Αναστάς Κύριος να στέκει πλησίον του μνήματος και να κλέει έξω από αυτό μη φανταζόμενη ποτέ ότι ο Ιησούς ανέστη. Και ενώ εξακολουθεί να κλαίει κάποια στιγμή σκύβει μήπως δει μέσα στο μνημείο το σώμα του Χριστού. Τότε βλέπει δύο αγγέλους με λευκά ενδύματα ένας να κάθεται προς το μέρος της κεφαλής και ο άλλος προς το μέρος των ποδιών όπως είχαν τοποθετήσει το σώμα του Χριστού. Βλέποντάς την να οδύρεται την ερωτούν: γυναίκα γιατί κλαις; Και εκείνη απάντησε: διότι επήραν τον Κύριον μου από τον τάφο και δεν ξέρω που τον έβαλαν. Και ενώ έλεγε αυτά έστρεψε πίσω και βλέπει τον Ιησού και δεν τον αναγνωρίζει αμέσως. Δεν υποπτεύθη ότι ο Ιησούς Ανέστη και είναι αυτός που την ερωτά: Γυναίκα, γιατί κλαις; Ποιον ζητείς; Τότε νόμισε ότι ήτο ο κηπουρός και λέει προς αυτόν: Κύριε αν εσύ τον επήρες, πες μου που τον έβαλες και εγώ θα τον πάρω από τον κήπο σου και θα τον τοποθετήσω σε άλλον τάφο.Τότε ο Χριστός με τον γνωστό τρόπο της φωνής του σε εκείνη λέγει: ΜΑΡΙΑ! Εκείνη αμέσως τον ανεγνώρισε και αμέσως του είπε: Ραββουνί !!! Δηλαδή διδάσκαλέ μου. Τότε την απέστειλε στους μαθητές του να τους ενημερώσει για αυτή τη συνάντηση. Και αμέσως η Μαρία η Μαγδαληνή έρχεται και αναγγέλλει στους μαθητές ΟΤΙ ΕΙΔΕ ΤΟΝ ΑΝΑΣΤΑΝΤΑ ΚΥΡΙΟ και της είπε να είπει σ’αυτούς αυτούς τους λόγους….»
ΤΡΙΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ» (Ματθ. ΚΗ, 8-10)
O Xριστός αναστήθηκε τις πρωινές ώρες της Κυριακής . Δεν γνωρίζουμε τον πραγματικό χρόνο της Αναστάσεώς Του , αφού κανείς δεν τον είδε την ώρα εκείνη αλλά πιστοποιήθηκε όταν βαθειά χαράματα οι Μυροφόρες γυναίκες πήγαν στο μνημείο για να αλείψουν το σώμα του Χριστού με αρώματα .Μυροφόρες ονομάστηκαν από την Εκκλησία μας η Μαρία η Μαγδαληνή , η Μαρία μητέρα του Ιακώβου και του Ιωσή και η Σαλώμη . Αυτές οι γυναίκες <<λίαν πρωί>> έφεραν μύρα ώστε να αλείψουν το σώμα του Χριστού όπως πρόσταζε το εβραϊκό έθιμο . Ενώ οι μυροφόρες αναρωτιούνταν πως θα αφαιρέσουν τη μεγάλη πέτρα από την είσοδο του βράχου , με μεγάλη έκπληξη είδαν ότι αυτή είχε μετακινηθεί από τον τάφο . Αφού εισήλθαν στο εσωτερικό του αντίκρισαν έναν Άγγελο , που καθόταν στα δεξιά του μνημείου . Οι μυροφόρες φοβήθηκαν μόλις τον είδαν , αλλά ο Άγγελος τους είπε <<Μην εκπλήττεσθε και μη φοβάστε . Ξέρω ποιον ζητάτε .Ζητάτε τον Ιησού το Ναζωρηνό που σταυρώθηκε . ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ . Δεν είναι εδώ .Ιδού το μέρος στο οποίο τον εναπόθεσαν είναι κενό . >> Τους είπε ακόμα να πάνε στους μαθητές του Χριστού και να ανακοινώσουν το γεγονός της Ανάστασης . Οι μυροφόρες καθώς έφευγαν συνάντησαν το Χριστό . Αφού τον πλησίασαν , δεν άγγιξαν το σώμα του αλλά τον προσκύνησαν και έπιασαν τα πόδια του . Ο Χριστός τους είπε << Πηγαίνετε και Αναγγείλατε εις τους αδελφούς μου, να μεταβούν στη Γαλιλαία . >>Είναι σημαντικό ότι τον Αναστάντα Χριστό τον είδαν πρώτες οι μυροφόρες. Δε φοβήθηκαν ούτε το σκοτάδι , ούτε την ερημιά, ούτε τους στρατιώτες .Σε αυτή την πρώτη εμφάνιση του Χριστού διακρίνουμε ένα βαθύ θεολογικό νόημα όπως επισημαίνει ο Γρηγόριος ο Παλαμάς . Η Ανάσταση του Χριστού είναι η ανανέωση της ανθρώπινης φύσεως, επάνοδος στην αθάνατη ζωή του πρώτου Αδάμ . Τον πρώτο Αδάμ μετά τη δημιουργία του , τον είδε πρώτη η γυναίκα, αφού εκείνη την ώρα δεν υπήρχε κάποιος άλλος να τον δει. Έτσι και το νέο Αδάμ δεν τον είδε κανείς όταν βγήκε από το τάφο, ύστερα όμως από λίγο το είδαν οι γυναίκες . Έτσι οι μυροφόρες έγιναν ευαγγελίστριες των Ευαγγελιστών και απόστολοι των Αποστόλων. Αυτό έχει και μια άλλη σημασία. Η Εύα ήταν εκείνη που έφερε το νόημα της πτώσεως του Αδάμ , τώρα όμως η γυναίκα είναι αυτή που φέρνει το νόημα της Αναστάσεως .Με αυτό το τρόπο συντελείται η αποκατάσταση της γυναικείας φύσεως .Η ορθόδοξη Εκκλησία μας λοιπόν δικαίως τιμά τη μνήμη τους τη Δεύτερη Πασχαλινή Κυριακή και Εβδομάδα και σε όλες σχεδόν τις Κυριακάτικες Λειτουργίες εγκωμιάζει και υμνεί το παράδειγμά τους, γιατί πέρα από την καθημερινή διακονία τους στην ομάδα του Χριστού , εκείνες έφυγαν τελευταίες από τη Σταύρωση και έτρεξαν πρώτες στο τάφο του .
ΓΛΑΡΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΛΗΣΙΟΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΕΜΜΑΟΥΣ.»
![]()
(ΛΟΥΚ. ΚΔ, 13-33 ΜΑΡΚ. ΙΣΤ, 12-13)
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μετά την Ανάστασή του εμφανίστηκε στους μαθητές και αποστόλους του, μερικές φορές, σύμφωνα με τα Ιερά ευαγγέλια και την Καινή Διαθήκη.Μία από τις εμφανίσεις του έγινε προς δύο μαθητάς του, όχι εκ των δώδεκα, αλλά εκ των εβδομήκοντα το απόγευμα της Κυριακής, την ημέρα που αναστήθηκε. Οι δύο μαθητές αυτοί είναι ο Λουκάς και ο Κλεόπας. Ο Λουκάς είναι ο συγγραφέας του τρίτου Ευαγγελίου (Το κατά Λουκάν) και σαν αυτόπτης μάρτυς κάνει πλήρη και λεπτομερή περιγραφή της εμφανίσεως του Κυρίου. Το απόγευμα της Κυριακής οι δύο μαθηταί, ξεκίνησαν από την Ιερουσαλήμ και πήγαιναν προς την κωμόπολη Εμμαούς που απείχε 10-11 χιλιόμετρα. Οι μαθητές ενώ βάδιζαν, συνομιλούσαν μεταξύ τους για τα γεγονότα που είχαν συμβεί τις τελευταίες ημέρες στα Ιεροσόλυμα. Δηλαδή για τα πάθη του Κυρίου (τη φρικτή Σταύρωση, το σεισμό που ακολούθησε και την ταφή) και όσα είπαν οι Μυροφόρες που είχαν επισκεφθεί το πρωί της Κυριακής το μνημείο και το βρήκαν άδειο. Τη στιγμή εκείνη ένας άλλος διαβάτης που πήγαινε προς την ίδια κατεύθυνση, τους πλησίασε και τους έφθασε. Ήταν ο αναστημένος Ιησούς! Οι μαθητές δεν τον αναγνώρισαν είτε γιατί είχε αλλάξει η μορφή του είτε γιατί ο Κύριος με τη Θεία Δύναμη Του δεν επέτρεψε να Τον αναγνωρίσουν. Τους ρώτησε ο Κύριος, ποιά είναι τα θέματα που συζητάτε μεταξύ σας, καθώς περπατείτε και είστε σκυθρωποί, δηλαδή στενοχωρημένοι και προβληματισμένοι.
Αποκριθείς ο ένας εκ των μαθητών που τον έλεγαν Κλεόπα είπε: Συ μόνος είσαι, από τους ξένους που ήλθαν να προσκυνήσουν, κατά την εορτή του Πάσχα και μένεις στην Ιερουσαλήμ και δεν έμαθες γι’ αυτά που έχουν συμβεί τις τελευταίες ημέρες.Ο Κύριος Ιησούς τους είπε ποια είναι αυτά;
Οι δύο μαθητές του είπαν αυτά που έγιναν με τον Ιησούν τον Ναζωραίον, ο οποίος υπήρξε μεγάλος Προφήτης και απεδείχθη ενώπιον του Θεού και όλου του λαού με διδασκαλία Θεόπνευστο και τέλεια και έργα υπερφυσικά. «Οι Αρχιερείς όμως και οι άρχοντες μας παρέδωσαν αυτόν σε καταδίκη θανάτου και τον εσταύρωσαν. Εμείς δε ελπίζουμε ότι αυτός είναι ο Μεσσίας που πρόκειται να ελευθερώσει τον Ισραήλ και να αποκαταστήσει το βασίλειόν του. Αλλά, σήμερα είναι η Τρίτη ημέρα από τη σταύρωση του και το θάνατό του και μερικές γυναίκες από τον κύκλο των πιστών μαθητών πήγαν το πρωί στον τάφο, για να ρίξουν αρώματα και δε βρήκαν το σώμα του Κυρίου εκεί και είδαν οπτασία αγγέλων που είπαν ότι ζει. Και πήγαν και μερικοί από εμάς και διεπίστωσαν ότι πράγματι ο τάφος είναι άδειος». Και τότε ο Ιησούς είπε προς αυτούς: «Ω άνθρωποι που δεν έχετε νουν φωτισμένον δια να κατανοεί τας Γραφάς. Σύμφωνα με αυτά που έχουν γράψει οι προφήτες συνέβησαν τα πάθη του Κυρίου και έτσι εισήλθε στην δόξα δια της Αναστάσεως Του». Και άρχισε από τον Μωυσή και όλους τους προφήτες να τους εξηγεί αυτά που επρόκειτο να συμβούν. Την ώρα αυτή πλησίασαν στην κωμόπολη που ήταν ο προορισμός τους και ο Κύριος προσποιήθηκε ότιαπομακρύνονταν. Αλλά οι δύο μαθητές Τον παρακάλεσαν και Τον έπεισαν να μείνει μαζί τους, γιατί είχε αρχίσει ήδη να βραδιάζει. Όταν κάθισαν για φαγητό ο Κύριος πήρε στα χέρια του τον άρτο τον ευλόγησε κι ευχαρίστησε τον Θεό, όπως συνήθιζε να κάνει προ του φαγητού και τον έκοψε σε τεμάχια και τον έδωσε σε αυτούς. Οι μαθητές όταν είδαν αυτήν τη χειρονομία τον ανεγνώρισαν και την ίδια στιγμή ο Κύριος έγινε άφαντος. Και είπαν ο ένας στον άλλον: «η καρδιά μας δεν αισθανόταν Θείο ζήλο, όταν στο δρόμο μας εξηγούσε τις Γραφές;» Και σηκώθηκαν και επέστρεψαν στα Ιεροσόλυμα και βρήκαν συναθροισμένους τους έντεκα μαθητές και τους άλλους που ήταν μαζί τους. Όλοι τους έλεγαν ότι πράγματι αναστήθηκε ο Κύριος και εμφανίστηκε στον Πέτρο. Και αυτοί διηγήθηκαν σε όλους αυτό που συνέβη στους ίδιους και πώς Τον αναγνώρισαν με το κόψιμο του άρτου.
ΕΛΕΝΗ ΚΗΠΟΥΡΓΟΥ
ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ
ΠΕΜΠΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ» (ΙΩΑΝ Κ, 19-23)
Η εμφάνιση του Αναστάντος Κυρίου μας Ιησού Χριστού στους δέκα Αποστόλους όταν απουσίαζε ο Θωμάς, που έγινε την ίδια ημέρα της Ανάστασής Του, παρουσιάζεται και περιγράφεται αναλυτικά μέσα στην Καινή Διαθήκη, από τους δύο εκ των Ευαγγελιστών. Στο κατά Λουκάν Άγιο Ευαγγέλιο (κδ' 36-49) η εμφάνιση του Ιησού Χριστού στους αποστόλους αναφέρεται ως ακολούθως (σε απόδοση): ‘Ἐνῷ δὲ ἔλεγαν αὐτά, ὁ Ἰησοῦς ὁ ἴδιος ἐστάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς λέγει, «Εἰρήνη ὑμῖν». Καταληφθέντες δὲ ἀπὸ τρόμον καὶ φόβον, ἐνόμισαν ὅτι βλέπουν φάντασμα. Ἀλλ’ αὐτὸς τοὺς εἶπε, «Γιατὶ εἶσθε ταραγμένοι καὶ γιατὶ ἀνεβαίνουν σκέψεις στὶς καρδιές σας; Ἰδέτε τὰ χέρια μου καὶ τὰ πόδια μου· εἶμαι ἐγὼ ὁ ἴδιος· ψηλαφίστε με καὶ ἰδέτε· ἕνα φάντασμα δὲν ἔχει σάρκα καὶ ὀστᾶ, ὅπως βλέπετε νὰ ἔχω ἐγώ». Καὶ ὅταν εἶπε αὐτό, τοὺς ἔδειξε τὰ χέρια του καὶ τὰ πόδια του. Ἐπειδὴ ἀπὸ τὴν χαράν τους ἀκόμη δὲν ἐπίστευαν καὶ ἦσαν κατάπληκτοι τοὺς εἶπε, «Ἔχετε τίποτε φαγώσιμον ἐδῶ;». Τοῦ ἔδωκαν ἕνα κομμάτι ἀπὸ ψητὸ ψάρι καὶ κηρήθραν ἀπὸ μέλι, αὐτὸς τὰ ἐπῆρε καὶ ἔφαγε μπροστά τους. Καὶ ὕστερα τοὺς εἶπε, «Αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι ποὺ σᾶς εἶπα, ἐνῷ ἤμουν ἀκόμη μαζί σας, ὅτι δηλαδὴ πρέπει νὰ ἐκπληρωθοῦν ὅλα, ὅσα εἶναι γραμμένα εἰς τὸν νόμον τοῦ Μωϋσέως, εἰς τοὺς Προφήτας καὶ εἰς τοὺς Ψαλμοὺς γιὰ μένα». Τότε τοὺς ἄνοιξε τὸν νοῦν νὰ καταλάβουν τὰς γραφάς, καὶ τοὺς εἶπε, «Ἔτσι εἶναι γραμμένον καὶ ἔτσι ἔπρεπε ὁ Χριστὸς νὰ πάθῃ καὶ νὰ ἀναστηθῇ ἐκ νεκρῶν τὴν τρίτην ἡμέραν, καὶ νὰ κηρυχθῇ εἰς τὸ ὄνομά του μετάνοια καὶ ἄφεσις ἁμαρτιῶν εἰς ὅλα τὰ ἔθνη ἀρχίζοντες ἀπὸ τὴν Ἱερουσαλήμ. Σεῖς εἶσθε μάρτυρες αὐτῶν τῶν πραγμάτων. Καὶ ἰδού, ἐγὼ στέλλω σ’ ἐσᾶς ὅ,τι ὑποσχέθηκε ὁ Πατέρας μου· σεῖς δὲ καθῆστε εἰς τὴν πόλιν Ἱερουσαλὴμ ἕως ὅτου ἐνδυθῆτε δύναμιν ἐξ ὕψους»’. 17 / 27
Στο κατά Ιωάννην Ιερό Ευαγγέλιο (κ' 19-23) η εμφάνιση του Ιησού Χριστού στους αποστόλους μνημονεύεται ως εξής (σε απόδοση): ‘Κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς ἡμέρας ἐκείνης, τῆς πρώτης τῆς ἑβδομάδος, καὶ ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές, ἐκεῖ ὅπου ἦσαν συγκεντρωμένοι οἱ μαθηταί, διότι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους, ἦλθε ὁ Ἰησοῦς καὶ στάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς λέγει, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας». Ὅταν εἶπε αὐτό, τοὺς ἔδειξε τὰ χέρια του καὶ τὴν πλευράν του. Οἱ μαθηταὶ ἐχάρησαν διότι εἶδαν τὸν Κύριον. Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε καὶ πάλιν, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας. Καθὼς ἔστειλε ἐμὲ ὁ Πατέρας καὶ ἐγὼ στέλλω ἐσᾶς». Ὅταν εἶπε αὐτό, ἐφύσησε εἰς τὸ πρόσωπον καὶ τοὺς λέγει, «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἐὰν συγχωρέσετε τὶς ἁμαρτίες κάποιου, τοῦ εἶναι συγχωρημένες· ἂν κάποιου δὲν τὶς συγχωρήσετε, θὰ μείνουν ἀσυγχώρητες»’. 13 / 27Από τις πρώτες εμφανίσεις του Χριστού που έγιναν την ημέρα της Αναστάσεως ήταν η εμφάνισή Του στον όμιλο των Μαθητών, που βρίσκονταν στο υπερώο, την πρώτη φορά, όταν απουσίαζε ο Θωμάς, και την επομένη Κυριακή, "μεθ’ ημέρας οκτώ", παρόντος του Θωμά (Ιω. κ', 19-29). Με την εμφάνισή Του ο Χριστός τους δίνει δώρα. Το πρώτο είναι η ειρήνη και το δεύτερο είναι το Άγιον Πνεύμα για να συγχωρούν αμαρτίες. Δεν μπορεί κανείς να δώση κάτι που δεν έχει. Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός ως Θεός είναι ειρήνη, αφού η ειρήνη είναι ενέργεια του Τριαδικού Θεού, και με την ενανθρώπηση και την θυσία Του ειρηνοποίησε τα ουράνια με τα επίγεια, τους αγγέλους με τους ανθρώπους, τους ανθρώπους με τον Θεό, και τους ανθρώπους με ολόκληρη την κτίση, και βέβαια ειρηνοποίησε και όλες τις δυνάμεις της ψυχής.
Επίσης, δίνει το Άγιον Πνεύμα, αφού το Άγιον Πνεύμα αναπαύεται στον Υιό. Τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος έχουν κοινωνία και ενότητα, κατά την ουσία και ενέργεια, αφού είναι ομόδοξα, ομοούσια και ομοδύναμα. Το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα και πέμπεται δια του Υιού. Το ερώτημα είναι: ποιά είναι η διαφορά μεταξύ της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος αμέσως μετά την Ανάσταση και της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος στους Μαθητάς κατά την ημέρα της Πεντηκοστής; Γνωρίζουμε ότι οι Μαθητές έλαβαν το Άγιον Πνεύμα την ημέρα της Πεντηκοστής. Επομένως, πώς λέγεται ότι ο Χριστός τους έδωσε Άγιον Πνεύμα, αμέσως μετά την Ανάστασή Του; Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος διδάσκει ότι πρόκειται σαφώς για διαφορετικό βαθμό ενεργείας του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιον Πνεύμα ήταν πάντοτε ενωμένο με τον Υιό, αφού και η ενανθρώπηση του Υιού έγινε με την συνέργεια του Αγίου Πνεύματος, καθώς επίσης και όλο το έργο του Υιού γινόταν με την συνέργεια του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος. Επομένως, το Άγιον Πνεύμα ενεργούσε στους Μαθητάς, όσο μπορούσαν να χωρέσουν, κατά τρεις βαθμούς και καιρούς, ήτοι "αμυδρώς", "εκτυπώτερον" και "τελειότερον". Το Άγιον Πνεύμα ενεργούσε στους Μαθητάς "αμυδρώς" πριν το πάθος του Χριστού με την δύναμη που είχαν λάβει για να εκδιώκουν τα πνεύματα και να θεραπεύουν τις νόσους. Επίσης κατά τον καιρό που οι Μαθητές ακολουθούσαν τον Χριστό καθαρίζονταν με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Έπειτα, το Άγιον Πνεύμα ενεργούσε περισσότερο μετά την Ανάσταση ως "έμπνευσις θειοτέρα". Ο Χριστός, αμέσως μετά την Ανάστασή Του, έδωσε στους Μαθητάς το Άγιον Πνεύμα για δύο λόγους. Πρώτον, για να τους προετοιμάση για την μεγάλη λήψη του Αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Δεν μπορεί κανείς να λάβη τον υψηλότερο βαθμό ενεργείας του Αγίου Πνεύματος, αν δεν προετοιμασθή κατάλληλα. Δεύτερον, γιατί αυτή η δωρεά του Αγίου Πνεύματος αναφερόταν στην άφεση των αμαρτιών και όχι στην μέθεξη του Αγίου Πνεύματος. Κατά την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, άλλο είναι η μέθεξη του Αγίου Πνεύματος και άλλο είναι η άφεση των αμαρτιών δια της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος. Την ημέρα όμως της Πεντηκοστής, προετοιμασμένοι πνευματικά, έλαβαν την μεγάλη δωρεά και έγιναν μέλη του Αναστημένου Σώματος του Χριστού. Την ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού, ακόμη, ο Χριστός ήταν έξω από τους Μαθητάς, ενώ την ημέρα της Πεντηκοστής οι Μαθητές έγιναν μέλη του Σώματος του Χριστού.Από την διήγηση του Ευαγγελιστού Λουκά για μια εμφάνιση του Χριστού στους Μαθητάς φαίνεται ότι ο Χριστός έφαγε ενώπιόν τους μέρος από ψητό ψάρι και μέλι από κηρήθρα. Βέβαια, το Σώμα του Χριστού μετά την Ανάσταση δεν είχε ανάγκη τροφής, το έκανε όμως ο Χριστός για να βεβαιωθούν οι Μαθητές ότι δεν ήταν φάντασμα, αλλά είχε πνευματικό και μεταμορφωμένο σώμα. Φυσικά, επειδή στο Σώμα του Χριστού μετά την Ανάσταση δεν υπήρχε πεπτικό σύστημα, γι’ αυτό και η τροφή αυτή αναλώθηκε από την θεία ενέργεια και δεν μεταποιήθηκε κατά τον συνήθη στους ανθρώπους τρόπο. Όπως η φωτιά καταναλώνει το κερί, έτσι και η θεότητα του Χριστού κατηνάλωσε την τροφή που έλαβε. Αυτό το παράδειγμα χρησιμοποιείται συγκαταβατικά και δεν έχει απόλυτη εφαρμογή, γιατί η φωτιά που λυώνει το κερί συντηρείται από καύσιμη ύλη, ενώ τα πνευματικά σώματα δεν χρειάζονται τροφή για να συντηρηθούν (Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς). Το ότι ο Χριστός έφαγε μέρος από ψητό ψάρι και μέρος από μέλι κηρήθρας είναι συμβολικά σημεία,
που δείχνουν το μυστήριο του προσώπου Του. Η ανθρώπινη φύση ομοιάζει με το ψάρι, που κολυμπούσε στην υγρότητα του ηδονικού και εμπαθούς βίου. Ο Χριστός προσέλαβε αυτήν την φύση, την ήνωσε στην υπόστασή Του, την καθάρισε από κάθε εμπαθή διάθεση με το πυρ της θεότητος (ψητό ψάρι) και την έκανε ομόθεη και διάπυρη. Επίσης η κηρήθρα με το μέλι ομοιάζει με την δική μας ανθρώπινη φύση, γιατί, όπως το μέλι υπάρχει μέσα στην κηρήθρα, έτσι και μέσα στο σώμα μας υπάρχει ο λογικός θησαυρός καί, κυρίως, στους πιστεύοντας υπάρχει στην ψυχή και το σώμα η Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Τρώγει από αυτά ο Χριστός, γιατί θεωρεί φαγητό Του την σωτηρία του καθενός μας (Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς). Ο Χριστός σε μια από τις εμφανίσεις στους Μαθητάς Του, βλέποντας να υπάρχουν στην καρδιά τους λογισμοί περί Αυτού, είπε: "ίδετε τας χείράς μου και τους πόδας μου, ότι αυτός εγώ ειμι, ψηλαφήσατέ με και ίδετε, ότι πνεύμα, σάρκα και οστέα ουκ έχει, καθώς εμέ θεωρείτε έχοντα" (Λουκ. κδ', 39). Εδώ φαίνεται ότι υπάρχει σώμα, άρα δεν ήταν φαντασία, αλλά δεν ήταν το σώμα, όπως το γνώριζαν μέχρι τότε οι Μαθητές. Είναι γνωστόν ότι ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και έγινε τέλειος άνθρωπος, και μάλιστα προσέλαβε και τα λεγόμενα αδιάβλητα πάθη, όπως την φθαρτότητα και την θνητότητα, στα οποία αδιάβλητα πάθη συγκαταλεγόταν η πείνα, η δίψα, ο κόπος, ο ύπνος κλπ. Όμως, ο Χριστός μετά την Ανάσταση απέβαλε όλα τα λεγόμενα φυσικά πάθη, ήτοι "φθοράν, πείναν τε και δίψαν, ύπνον και κάματον και τα τοιαύτα". Αποβάλλοντας όμως τα λεγόμενα αδιάβλητα πάθη δεν απέβαλε ούτε την ψυχή ούτε το σώμα. Με την Ανάληψή Του στους ουρανούς παρέλαβε το σώμα και την ψυχή, την λογική και νοερά, την θελητική και ενεργητική. Έτσι, κάθεται στα δεξιά του Θεού με ολόκληρη την ανθρώπινη τεθεωμένη φύση. Με αυτόν τον τρόπο ενεργεί και θεϊκά, με την πρόνοια, την συντήρηση και την κυβέρνηση όλων, και ανθρώπινα, ενθυμούμενος την διατριβή Του πάνω στην γη και γνωρίζοντας ότι προσκυνείται από ολόκληρη την λογική κτίση (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός). Το αναστημένο Σώμα του Χριστού ήταν απαθές και αθάνατο, κεκοσμημένο με την θεία δόξα, αλλά όμως ήταν σώμα "τήν προτέραν έχον περιγραφήν" (Μακάριος Χρυσοκέφαλος). Έτσι, καίτοι απέβαλε όλα τα αδιάβλητα πάθη, δεν απέβαλε όμως τα φυσικά ιδιώματα, "ήτοι το ποσόν, το ποιόν, το είναι εν είδει, το τριχή διαστατόν, και το περιγραπτόν εν τόπω και περιοριστικόν". Γιατί, αν απέβαλε αυτά, δεν θα ήταν πραγματικό σώμα, αλλά έκσταση και έξοδος από τους όρους της ανθρωπίνης φύσεως (Άγ. Νικόδημος Αγιορείτης). Όπως ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του δεν βγήκε έξω από τους όρους της ανθρωπίνης φύσεως, έτσι και μετά την Ανάστασή Του η θεωθείσα ανθρώπινη σάρκα δεν ετράπη της οικείας φύσεως, δηλαδή δεν απέβαλε τα φυσικά της ιδιώματα. Και αυτό συνέβη γιατί παρέμειναν και μετά "τήν ένωσιν αί τε φύσεις ασύμφυτοι και αι τούτων ιδιότητες αλώβητοι" (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός). Γι’ αυτό, άλλωστε, ο Χριστός, ενώ βρίσκεται στους ουρανούς, αγιογραφείται από την
Εκκλησία με περιγραπτό σώμα. Ο Χριστός στους ουρανούς δεν έχει ούτε σάρκα, όπως εμείς την γνωρίζουμε, ούτε είναι ασώματος και άϋλος, αλλά κάτι μεταξύ αυτών (Άγ. Γρηγόριος Θεολόγος). Πρόκειται για σώμα πνευματικό και αφθαρτοποιημένο, αλλά πάντως για σώμα. Ο Χριστός παραμένει στους αιώνες Θεάνθρωπος, αφού οι δύο φύσεις από τότε που ενώθηκαν παραμένουν αχώριστες και αδιαίρετες. Ακόμη και η ψυχή του Χριστού γνωρίζει σαφώς ότι είναι ενωμένη καθ’ υπόσταση με τον Θεό Λόγο και επίσης προσκυνείται και αυτή μαζί με τον Θεό, ως ψυχή του Θεού, και όχι απλώς ως ψυχή (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός). Έτσι, λοιπόν, το Αναστημένο Σώμα του Χριστού, αποβάλλοντας όλα τα αδιάβλητα πάθη, το θνητό και παθητό, παρέμεινε σώμα, αλλά πνευματικό, ομόθεο, ήταν περιγραπτό, είχε όλα τα διακριτικά γνωρίσματα που είχε πρίν. Διήνυε τεράστιες αποστάσεις σε δευτερόλεπτα, εισερχόταν και εξερχόταν κεκλεισμένων των θυρών και εξήλθε "εσφραγισμένου του μνήματος", αλλά ήταν πραγματικό σώμα και όχι φάντασμα. Το ότι δεν Τον καταλάβαιναν πολλές φορές οι Μαθητές και Τον θεωρούσαν φυσικό άνθρωπο, ήταν γιατί δεν ήθελε ο Χριστός να φανερωθή. Όταν ήθελε φανερωνόταν, και τότε οι Μαθητές ανεγνώριζαν ότι ήταν ο Κύριος.
Πηγή: το βιβλίο "Οι Δεσποτικές εορτές" του Μητρ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, κ.κ. Ιερόθεου.
ΜΑΡΙΑ ΦΙΛΙΠΠΙΔΟΥ
ΕΚΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΕΝΔΕΚΑ» (ΙΩΑΝ. Κ, 24-29)
Μετά την εμφάνισή του Χριστού μας στους δέκα Αποστόλους, οι ίδιοι ενθουσιασμένοι έτρεξαν να αναγγείλουν και σε άλλους την εμφάνιση του Κυρίου. Απευθυνόμενοι και προς τον Θωμά μετέφεραν την χαρμόσυνη αλήθεια. Ο Θωμάς βέβαια, όπως και οι άλλοι Απόστολοι περίμενε τον Μεσσία ως πολιτικό ηγέτη και γι’ αυτό η πίστη του είχε κλονιστεί βλέποντας τον Διδάσκαλό του καρφωμένο στον σταυρό. Γι’ αυτό και ακούγοντας τους άλλους Αποστόλους, απάντησε όπως του έλεγε η λογική του. «Εάν μη ίδω εν ταις χερσίν Αυτού τον τύπον των ήλων και βάλω τον δακτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων και βάλω την χείρα μου εις την πλευράν Αυτού, ού μη πιστεύσω». Τι φοβερά λόγια ξεστόμισε! Δεν θα πιστέψω, ακόμα και αν τον δω με τα ίδια μου τα μάτια, παρά μόνο αν θα αγγίξω τις πληγές Του από τα καρφιά και την πλευρά Του, που τρυπήθηκε από την λόγχη του στρατιώτη. Πέρασαν οχτώ ολόκληρες μέρες, από την μέρα που ακούστηκαν αυτά τα λόγια της δυσπιστίας του Θωμά. Οι μαθητές ήταν και πάλι συγκεντρωμένοι σε κάποιο σπίτι στα Ιεροσόλυμα. Αυτή την φορά, ήταν παρόντες και οι έντεκα. Ήταν μάλιστα Κυριακή. Ξαφνικά συμβαίνει κάτι θαυμαστό. Ο Ιησούς μπαίνει με κλειστές τις πόρτες, στο δωμάτιο που βρίσκονται οι μαθητές Του και στέκεται στο κέντρο του δωματίου. Είναι φανερό πως ήρθε για τον Θωμά και για κάθε έναν «δύσπιστο Θωμά» που θα εμφανιστεί στο μέλλον. Οι Απόστολοι γέμισαν με τρόμο και δέος, μα ο Κύριος τους ηρεμεί. «Ειρήνη υμίν». Με τι όμορφο και γλυκό πρόσωπο παρουσιάζεται! Λέει στον Θωμά, «φέρε τον δάκτυλόν σου ώδε» και πιάσε τα χέρια μου, «φέρε την χείρα σου» δηλαδή την παλάμη σου και «βάλε εις την πλευράν μου… και μη γίνου άπιστος αλλά πιστός». Να με βλέπεις με τα μάτια σου, αλλά επειδή είπες πως δεν σου φτάνει αυτό άγγιξέ με κιόλας. Ότι ζητάς για να πιστέψεις σου το προσφέρω τώρα. Με τι αγάπη νικά ο Κύριός μας την ολιγοπιστία του ανθρώπου! Και η πιο σκληρή καρδιά ραγίζει μπροστά στην διακριτική παρέμβαση του Κυρίου. Και ο Θωμάς μετανοεί. Η λογική παραμερίζει και την θέση της παίρνει η πίστη. Ομολογεί μπροστά στους άλλους Αποστόλους αυτό που πριν λίγες μέρες αμφισβητούσε. «Ο Κύριος μου και ο Θεός μου». Ομολογεί και κάτι παραπάνω από την Ανάσταση του Χριστού. Την Θεότητά Του. Ταπεινώνεται και παραδέχεται την «ήττα» του, μπροστά σε Αυτόν που ταπεινώθηκε και σταυρώθηκε για κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Τότε ο Κύριος λέει μια φράση που αφορά όλους μας. «Ότι εώρακάς με, Θωμά, πεπίστευκας. Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Αυτός είναι και ο τελευταίος μακαρισμός που είπε ο Χριστός μας. Ο π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος, σχολιάζοντας τα παραπάνω γεγονότα, παραθέτει και τα εξής: «Τόσον κάταγμα, είχε πάθει η πίστις του Θωμά, ώστε να αποχωρισθεί των λοιπών Αποστόλων…. Επομένως ομολογεί γεγονός αντίθετον προς πάσαν ιδέαν και ελπίδα του. Πόσον καλή δι’ ημάς η ολιγοπιστία του Θωμά! Η ολιγοπιστία εκείνου στερεώνει την πίστιν μας!.... Μακάριοι λοιπόν οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Όντως, η συμπεριφορά του Θωμά δείχνει πως κάθε άλλο περίμενε, παρά την Ανάσταση το Χριστού. Ομολόγησε λοιπόν κάτι για το οποίο, όχι μόνο δεν είχε ίχνος προκατάληψης, αλλά ήταν και πεπεισμένος για το αντίθετο. Δηλαδή, για το ότι ο Διδάσκαλός Του, τους είχε εγκαταλείψει για πάντα . Εμείς που διαβάζουμε την Αγία Γραφή, θα είμαστε μακάριοι, αν πιστέψουμε αληθινά χωρίς ίχνος υποκρισίας. Αν η πίστη μας γίνει ειλικρινής, σαν αυτή του Θωμά, θα είμαστε πραγματικά μακάριοι. Παρόλο που δεν ζήσαμε κοντά στον Ιησού. Παρόλο που δεν είδαμε τα αμέτρητα θαύματά Του. Παρόλο που δεν φάγαμε και δεν περπατήσαμε μαζί Του, όπως οι δώδεκα Απόστολοι, ο Ίδιος μας ονομάζει μακάριους, εφόσον πιστεύουμε στην Θεότητά Του. Έτσι δίνει την Χάρη Του, σε όποιον σήμερα πιστεύει με απλότητα και ειλικρίνεια στην Ανάστασή Του». Σε όποιον αγωνίζεται όχι με μιζέρια, αλλά με λεβεντιά και φιλότιμο όπως συνήθιζε να λέει ο π. Παίσιος ο Αγιορείτης. Ας ευχηθούμε όλοι μαζί, ο Κύριος να μας ελεήσει, να μας δώσει αληθινή πίστη στην Θεότητά Του. Ας ευχηθούμε ο κάθε ένας μας, να ζήσουμε αυτή την πασχαλινή περίοδο την παρουσία του Αναστημένου Χριστού στην ζωή μας. Μόνο ο Κύριος μπορεί να περάσει τις κλειστές θύρες της ψυχής μας και να μας δώσει την δύναμη να ομολογήσουμε την λαμπρή παρουσία Του, σαν αυτή την δύναμη που έδωσε στον Απόστολό Θωμά. Καλό αγώνα και καλή Ανάσταση, σε όλους!
Βιβλιογραφία: Αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακόπουλος «Η ζωή του Χριστού» εκδ. Βας Ρηγόπουλου.
ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΛΩΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
ΕΒΔΟΜΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΕΠΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΤΙΒΕΡΙΑΔΟΣ»( ΙΩΑΝ ΚΑ. 1-14)
Μετά από αυτά τα γεγονότα ο Ιησούς παρουσιάστηκε σε επτά μαθητές του στη λίμνη της Τιβεριάδος. Οι μαθητές αυτοί ήταν ο Σίμων Πέτρος, ο Θωμάς, ο Ναθαναήλ, ο Ιάκωβος και Ιωάννης και δυο άλλοι που δεν κατονομάζονται. Ο Πέτρος είπε στους άλλους μαθητές: «Θα ψαρέψω». Οι άλλοι του απάντησαν: «Ερχόμαστε μαζί σου». Έφυγαν, λοιπόν, αλλά εκείνη τη νύχτα δεν έπιασαν τίποτα. Κατά τις πρώτες ώρες της μέρας ο Ιησούς παρουσιάστηκε στην όχθη, αλλά οι μαθητές δεν τον αναγνώρισαν. Ο Ιησούς τους ρώτησε: «Παιδιά, έχετε τίποτα να φάμε;» Του απάντησαν «όχι», και τότε αυτός τους είπε: «Ρίξτε το δίχτυ στη δεξιά πλευρά της βάρκας και θα βρείτε». Έριξαν, λοιπόν, το δίχτυ, που γέμισε τόσο πολύ με ψάρια που δεν μπορούσαν να το σηκώσουν. Τότε ο Ιωάννης, ο αγαπητός μαθητής του Χριστού, είπε: «Είναι ο Κύριος!» Και ο Πέτρος, όταν άκουσε ότι ήταν ο Κύριος, έβαλε τον χιτώνα και τη ζώνη του επειδή ήταν σχεδόν γυμνός, και έπεσε στο νερό. Οι άλλοι Μαθητές ήρθαν με τη βάρκα τραβώντας το δίχτυ με τα ψάρια, επειδή ήταν μακριά από την ακτή περίπου εκατό μέτρα. Όταν πάτησαν στη γη, βρήκαν μια φωτιά με ένα ψάρι επάνω και ψωμί. Ο Ιησούς τους είπε: «Φέρτε μερικά από τα ψάρια που πιάσατε». Τότε ο Πέτρος ανέβηκε στη βάρκα και τράβηξε στην ξηρά το δίχτυ γεμάτο με εκατόν πενήντα τρία μεγάλα ψάρια και παρόλο που ήταν τόσο βαρύ το δίχτυ δεν σκίστηκε καθόλου. Ο Ιησούς τους είπε: «Ελάτε, φάτε!» Γνωρίζοντας ότι ήταν ο Κύριος, κανένας από τους μαθητές του δεν τόλμησε να τον ρωτήσει: «Ποιος είσαι εσύ;» Τότε ο Ιησούς πλησίασε, πήρε το ψωμί και το ψάρι και τους τα μοίρασε. Στο πιο πάνω περιστατικό της εμφάνισης του Χριστού στους Μαθητές Του (Ιω. κα', 1-14). θα υπογραμμισθούν μερικά ενδιαφέροντα σημεία. Το πρώτον είναι ότι οι Μαθητές δεν ανεγνώρισαν τον Χριστό, "ου μέντοι ήδεισαν οι μαθηταί ότι ο Ιησούς εστι". Αυτό εξηγείται από το ότι οι εμφανίσεις του Χριστού στην πραγματικότητα δεν είναι απλώς η παρουσία Του, αλλά αποκαλύψεις, φανερώσεις. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης σαφώς λέγει: "μετά δε ταύτα εφανέρωσεν εαυτόν πάλιν ο Ιησούς". Ο Χριστός φανέρωνε τον Εαυτό Του, όποτε το ήθελε. Έχουμε πολλές μεταμορφώσεις και φανερώσεις του Χριστού προ της Αναστάσεως και μετά από αυτήν. Δεύτερον, η φανέρωση του Χριστού γίνεται κατά την πνευματική κατάσταση των ανθρώπων. Γιατί, μετά την θαυματουργική αλιεία ο πρώτος που τον ανεγνώρισε ήταν ο Ιωάννης, ο οποίος το ανακοίνωσε στον Απόστολο Πέτρο. "Λέγει ουν ο μαθητής εκείνος, όν ηγάπα ο Ιησούς, τω Πέτρω, ο Κύριος εστί". Και τότε ο Πέτρος φόρεσε τον χιτώνα και έπεσε στην θάλασσα για να φθάση πιο γρήγορα στον Χριστό. Φαίνεται εδώ ότι ο αγαπημένος Μαθητής, που είναι έκφραση της θεωρίας, αναγνωρίζει τον Χριστό, και ο μετανοημένος Πέτρος, που βρίσκεται ακόμη στην πράξη, λόγω της αρνήσεως και της μετανοίας, τρέχει προς τον Χριστό. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέγει ότι ο Ιωάννης ήταν "πρός την θείαν επίγνωσιν των άλλων ετοιμότατος", ενώ ο Πέτρος ήταν "θερμότατος πάλιν και προς πράξιν των άλλων ετοιμότατος". Έτσι, λοιπόν, ετοιμότατος στην θεωρία ο Ιωάννης, θερμότατος και ετοιμότατος προς την πράξη ο Πέτρος. Αυτό δείχνει ότι η θεωρία αναγνωρίζει τον Θεό και η πράξη ακολουθεί. Άλλοτε προηγείται η πράξη και ακολουθεί η θεωρία, και άλλοτε από την θεωρία, πράγμα που δημιουργεί γνώση, ακολουθεί και η πράξη.
Τρίτον, όταν οι Μαθητές βγήκαν στην ξηρά είδαν "ανθρακιάν κειμένην και οψάριον επικείμενον και άρτον". Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά το "ανθρακιάν" σημαίνει ένα είδος δέρματος που χρησιμοποιούσαν οι οδοιπόροι αντί για τραπέζι. Έτσι, βλέπουν ένα ψάρι που δεν ψαρεύτηκε από την λίμνη, αλλά δημιουργήθηκε από το μηδέν, καθώς και έναν άρτο. Το ότι τους κάλεσε να γευματίσουν και τους προσέφερε ο Ίδιος να φάγουν δηλώνει ότι Αυτός θα είναι ο χορηγός και ο διανομεύς της μελλούσης απολαύσεως, που θα πραγματοποιηθή μετά από το ψάρεμα της αποστολικής σαγήνης, μετά το κήρυγμα και την συναγωγή όλων στην αληθινή θεοσέβεια.
ΧΡΙΣΤΟΦΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
ΠΟΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
ΟΓΔΟΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΕΝΔΕΚΑ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ» (ΜΑΤΘ. ΚΗ, 16-20)
Οι ένδεκα μαθητές πήγαν στην Γαλιλαία όπως τους είχε ζητηθεί. Εκεί τον Αναστάντα Κύριο Τον προσκύνησαν, αλλά κάποιοι δίστασαν, παρά τον δισταγμό τους όμως δεν τους γίνεται κάποια παρατήρηση (1) αλλά τους δίδεται θάρρος λέγοντάς τους ότι έχει κάθε εξουσία στον ουρανό και τη γη, για να πιστέψουν όσοι δίστασαν και να ενισχυθούν οι υπόλοιποι. Ο Ιησούς δείχνει λοιπόν για ακόμα μία φορά ότι ήρθε και αναστήθηκε για να μας σώσει και πριν την κρίση να μας καλέσει πάλι κοντά Του.Ύστερα τους δίνει οδηγίες, σαν πατέρας που δίνει αποχαιρετιστήριες εντολές που είναι όμως ταυτόχρονα ισχυρά ενέχυρα και ευχάριστη παρηγοριά για την συνέχιση του έργου τους (2). Τους αναθέτει να κηρύξουν σε όλα τα έθνη, μια εντολή που ίδρυσε και στήριξε την προσπάθεια της ορθόδοξης ιεραποστολής στους αιώνες που ακολούθησαν και μέχρι σήμερα, αλλά κατήργησε και οποιαδήποτε φυλετική ή εθνική διάκριση, κάνοντας καθολικό το μήνυμα της αναστάσεως και το κάλεσμα για επιστροφή κοντά Του, δίνοντας σε κάθε λαό το δικαίωμα να συμμετέχει στο νέο Ισραήλ, την Χριστιανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Για να γίνει όμως κάποιος μέλος της εκκλησίας αυτής πρέπει να τηρήσει δυο οδηγίες, να βαπτισθεί στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος αλλά και να τηρήσει τα όσα είχαν δοθεί στους μαθητές ως εντολές. Αυτά καλούνται να μεταδώσουν οι μαθητές και κατ' επέκτασιν ο κάθε χριστιανός, κατά τις δυνατότητες του, και σε αυτά τα λόγια στηρίχθηκε η συγγραφή των ευαγγελίων για την διάδοση των λόγων του Κυρίου και το μυστήριο του βαπτίσματος, ως συνέχεια και τελείωση του πρώτου βαπτίσματος του Ιωάννη.
ΣΠ. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ
ΠΑΝ. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ
ΕΝΑΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΔΕΛΦΟΥΣ» (Α ΚΟΡΙΝΘ. ΙΕ, 6)
«… ο Χριστός απέθανε διά τας αμαρτίας ημών κατά τας γραφάς, και…ανέστη την τρίτην ημέραν κατά τας γραφάς, και…μετά ταύτα εφάνη εις πεντακοσίους και επέκεινα αδελφούς διά μιας, εκ των οποίων οι πλείους μένουσιν έως τώρα, τινές δε και εκοιμήθησαν…», Α’ Κορινθ., κεφ. 15, §3-8. Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι ο Χριστός μετά την Ανάστασή Του εμφανίστηκε πολλές φορές σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Στα κείμενα της Αγίας Γραφής παρουσιάζονται έντεκα εμφανίσεις του Αναστημένου Χριστού, από τις οποίες οι δέκα έγιναν στο διάστημα μεταξύ της Αναστάσεως και της Αναλήψεως και μία μετά την Πεντηκοστή. Μερικές από αυτές περιγράφονται αναλυτικά και άλλες απλώς απαριθμούνται. Επίσης δεν περιγράφονται όλες από τους ίδιους Ευαγγελιστές, δηλαδή δεν αναφέρονται και οι ένδεκα σε κάθε ένα ξεχωριστό Ευαγγέλιο, αλλά μερικές μνημονεύονται από τον έναν Ευαγγελιστή και μερικές από τον άλλο. Είναι βέβαιο ότι υπήρξαν και άλλες εμφανίσεις του Αναστημένου Χριστού. Είναι χαρακτηριστικός ο λόγος του Ευαγγελιστή Λουκά στις Πράξεις των Αποστόλων: «οίς και παρέστησεν εαυτόν ζώντα μετά το παθείν αυτόν εν πολλοίς τεκμηρίοις, δι' ημερών τεσσαράκοντα οπτανόμενος αυτοίς και λέγων τα περί της βασιλείας του Θεού» (Πράξ. α', 3). Είναι φυσικό αυτό να γινόταν γιατί, αφ' ενός μεν ήθελε να τους παρηγορήσει, αφ' ετέρου δε να τους προετοιμάσει για την Ανάληψή Του, αλλά και την έλευση του Αγίου Πνεύματος. Επίσης υπάρχει και κάτι άλλο σκιασμένο από τους ευαγγελιστές. Πραγματικά πρώτη απ' όλους τους ανθρώπους, όπως ήταν σωστό και δίκαιο, η Παναγία μητέρα Του είδε τον Αναστημένο Χριστό, έστω και αν οι ευαγγελιστές δεν το λέγουν φανερά, μη θέλοντας να φέρουν ως μάρτυρες τη μητέρα, για να μη δώσουν αφορμή υποψίας στους απίστους.Και αυτό γιατί από τους πρώτους χρόνους αυτοί που αμφισβητούν την Ανάσταση, κυρίως υποστηρίζουν ότι ο Ιησούς δεν αναστήθηκε πραγματικά, αλλά οι μαθητές του, λόγω υποβολής, είχαν παραισθήσεις ή/και φαντασιοπληξίες που τους έκαναν να «βλέπουν» το Χριστό σε διάφορα οράματα. Ήσαν λοιπόν οι εμφανίσεις μετά την ανάσταση όπως περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη πραγματικές ή όχι; Δυο δυνατές ερμηνείες μπορούν να δοθούν για την υποστήριξη του αρνητικού ενδεχομένου· ή ότι πρόκειται περί αυταπάτης ή πρόκειται περί σκόπιμης απάτης. Πράγματι υπό ορισμένες συνθήκες εμφανίζονται ψευδαισθήσεις και σύμφωνα με ορισμένους κανόνες. Ας τους εξετάσουμε ένα προς ένα.Εκείνοι στους οποίους εμφανίσθηκε ο Χριστός βρισκόταν υπό το κράτος της αναμονής της αναστάσεως; Εντελώς αντίθετα. Ήταν πεπεισμένοι ότι με τον θάνατο πάνω στο σταυρό είχε τελειώσει με οικτρή αποτυχία η αποστολή του Διδασκάλου τους. Τίποτε δεν είχαν αντιληφθεί από τις προρρήσεις του για την ανάστασή του και επανειλημμένα, προβάλλουν άρνηση και «βραδύτητα καρδίας» για να πιστέψουν την αναγγελία εμφανίσεως σε άλλους όπως στις Μυροφόρες.Τα πρόσωπα τα οποία αναφέρουν εμφανίσεις του Αναστηθέντος, μπροστά τους, είναι ετερογενή και μάλιστα ανήκουν σε τύπους χαρακτήρων τελείως ξένους με εμπειρίες φαντασιώσεων. Ο πραγματιστής τελώνης Ματθαίος, ο «δύσπιστος» Θωμάς, ο διώκτης διανοούμενος Παύλος, οι προσγειωμένοι αλιείς Πέτρος και Ιωάννης, των οποίων τα κείμενα εις την Καινή Διαθήκη μαρτυρούν λιτότητα εκφράσεως και αυστηρότητα λογικής, ο αμφιβάλλων Ιάκωβος και τέλος «πάνω από πεντακόσιοι» οι οποίοι είναι αδύνατο όλοι να ανήκουν στον ίδιο τύπο χαρακτήρα.Όμως αντί να έχουν ατομικό χαρακτήρα και πλήρη διαφορά ως προς το περιεχόμενό τους, οι εμφανίσεις αυτές είναι τελείως πανομοιότυποι και ταυτόσημοι σε όλα τα πρόσωπα τα οποία τις αντιλαμβάνονται ταυτόχρονα. Και οι ομάδες αυτές δεν είναι ευκαταφρόνητες στον αριθμό. Πεντακόσιοι στη μια περίπτωση, δέκα, ένδεκα, επτά σε άλλες περιπτώσεις. Αλλά και όλες οι κατ’ ιδίαν ή καθ’ ομάδες εμφανίσεις παρουσιάζουν πλήρη ομοιότητα ως προς την μορφή και ως προς το μήνυμα το οποίο φέρουν. Έχουν όλοι αυτοί τον ίδιο ακριβώς ψυχικό κόσμο ώστε να συμφωνούν τόσο τα «οράματα», όσο και οι «ψευδαισθήσεις» τις οποίες υφίστανται;Οι «εμφανίσεις» πραγματοποιούνται σε τελείως διαφορετικές τοποθεσίες και χώρους, οι περισσότερες στο φως της ημέρας. Δυο συμβαίνουν το πρωί του Πάσχα δίπλα στο μνημείο, μια το απόγευμα στον αγρό, μια ακόμη τη ίδια μέρα στο φως του ηλίου, δυο σε ένα δωμάτιο το βράδυ, μια στον λόφο της Γαλιλαίας, άλλη δίπλα στην θάλασσα της Τιβεριάδας και μια επί του Όρους των Ελαιών. Κανένας κοινός παράγοντας προδιάθεσης δεν είναι δυνατό να υπάρξει και ως προς την ώρα και ως προς τον τόπο των εμφανίσεων.Η επανάληψη των αληθινών ψευδαισθήσεων πραγματοποιείται είτε με αύξουσα συχνότητα, οπότε οδηγούν στην κρίση, είτε με προοδευτική αραίωση η οποία τελικά οδηγεί στην διακοπή. Τίποτε παρόμοιο δεν συμβαίνει στις εμφανίσεις του Αναστημένου οι οποίες διαρκούν μόνο σαράντα μέρες και διακόπτονται απότομα. Κανένας από τους
υπερπεντακόσιους ανθρώπους στους οποίους έγιναν οι εμφανίσεις αυτές δεν αναφέρει ότι έγινε νέα παρόμοια εμφάνιση μετά την ανάληψη του Κυρίου.Ας προσθέσουμε στα παραπάνω ότι οι εμφανίσεις του Ιησού Χριστού δεν γίνονται αντιληπτές μόνο με την όραση, αλλά και με την ακοή, ακόμη δε και με την αφή. Ότι συνοδεύονται και με λήψη τροφής, μετά την οποία παραμένει και υπόλειμμα (το κερί και τα κόκαλα των ψαριών) και μάλιστα σε μια περίπτωση τροφής την ετοιμασία της οποίας δεν έκαναν οι μάρτυρες της εμφάνισης μαθητές, οι οποίοι δεν είχαν «προσφάγιον τι».Εφ’ όσον λοιπόν οι εμφανίσεις του Αναστημένου Χριστού δεν είναι αποτέλεσμα αυταπάτης, μήπως είναι αποτέλεσμα απάτης; Η σοβαρή προβολή μιας τέτοιας υπόνοιας επιβάλει να ελέγξουμε την αξιοπιστία των μαρτυριών.Ο πρώτος λόγος για τον οποίο η υπόνοια της απάτης δε στηρίζεται επαρκώς συνίσταται στον μεγάλο αριθμό των προσώπων τα οποία αντίκρισαν τον Αναστημένο Ιησού. Πεντακόσια και πλέον άτομα είναι αδύνατο να συμμετάσχουν ομόφωνα σε μια απάτη, χωρίς να αναγκασθούν εκ των πραγμάτων να την ανακαλέσουν ή έστω και κάποιο από αυτά να συνέλθει και να αποκαλύψει την σκευωρία.Αλλά την υπόνοια της απάτης την αποδεικνύει λαθεμένη και η ψυχική κατάσταση και η συμπεριφορά των αποστόλων από την σταύρωση και την ταφή του Ιησού μέχρι την τρίτη μέρα. Καταπτοημένοι, περίφοβοι, φροντίζοντας αποκλειστικά για την προσωπική τους ασφάλεια αποφασίζουν ξαφνικά να εκθέσουν τους εαυτούς τους κατά τον προκλητικότερο τρόπο στην οργή και τον κίνδυνο τον οποίον απέφευγαν επιμελώς, και αυτό μόνο και μόνο για να διακηρύξουν με παράλογη παρρησία και εμμονή μια απάτη την στιγμή που σκεπτόταν πως θα σωθούν. Η τόλμη των Αποστόλων δεν θα έμενε και δεν έμεινε χωρίς συνέπειες. Γνώριζαν ότι βάδιζαν προς τον διωγμό, βάδισαν προς τον διωγμό και τον αντιμετώπισαν άκαμπτοι. «Είναι αδύνατο» όπως λέγει ο GOGOL «να υποβληθεί κανείς θεληματικά σε διωγμούς χάριν μιας απάτης» το ψεύδος το χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να αποφύγει τον διωγμό, όχι για να τον υποστεί.Ανατρέχοντας λοιπόν στην κοντινότερη χρονικά γραπτή πηγή για το κήρυγμα της αναστάσεως, το χωρίο της πρώτης επιστολής του αποστόλου Παύλου προς τους Κορινθίους, μπορούμε να βεβαιωθούμε πόσο ήταν θεμελιωμένο παντού το κήρυγμα για την ανάσταση και πόση βεβαιότητα γι’ αυτή περιείχε: «Γνωρίζω δε υμίν, αδελφοί, το ευαγγέλιον ό ευαγγελισάμην υμίν, ό και παρελάβετε, εν ώ και εστήκατε, δι ού και σώζεσθε, τίνι λόγω ευαγγελισάμην υμίν. παρέδωκα γαρ υμίν εν πρώτοις ό και παρέλαβον ότι Χριστός απέθανεν υπέρ των αμαρτιών ημών κατά τας γραφάς και ότι ετάφη, και ότι εγήγερται τη τρίτη ημέρα κατά τας γραφάς, και ότι ώφθη Κηφά, είτα τους δώδεκα έπειτα ώφθη επάνω πεντακοσίοις αδελφοίς εφ’ άπαξ, εξ ων οι πλείους μένουσιν έως άρτι, τινές δε και εκοιμήθησαν, έπειτα ώφθη Ιακώβω είτα τοις αποστόλοις πάσιν, έσχατον δε πάντων τω περικαθάρματι ώφθη καμοί… Εί δε Χριστός ούκ εγήγερται, ματαία η πίστις υμών έτι εστέ εν ταις αμαρτίαις υμών… Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο».
Βιβλιογραφία
Η επιστήμη ενώπιον της Σταυρώσεως και της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού, Σ. Μακρή, Διάλεξη, Α.Π.Θ., 1978.
Δ.Γ.
ΔΕΚΑΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΙΝ»
(ΛΟΥΚΑ ΚΔ, 50- 51 Κ ΠΡΑΞ Α, 9 - 10 )
Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός μετά την λαμπροφόρο Ανάστασή Του από τους νεκρούς, δεν εγκατέλειψε αμέσως τον κόσμο, αλλά συνέχισε για σαράντα ημέρες να εμφανίζεται στους μαθητές Του. Τους έδωσε τις τελευταίες συμβουλές και οδηγίες και τους παρήγγειλε να μένουν όλοι μαζί ενωμένοι για να δεχτούν τον «άλλον Παράκλητο» τον οποίο θα τους απέστελνε μετά από λίγες ημέρες. Την τεσσαρακοστή λοιπόν ημέρα, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Λουκά, ο Κύριος τους μαθητές του «εξήγαγε έξω έως τη Βηθανία», στο όρος των Έλαιών όπου συνήθως προσηύχετο. «Και αφού σήκωσε τα χέρια του, τους ευλόγησε». Λουκά( 24,50) και «ευλογώντας τους, εχωρίσθηκε απ' αυτούς και εφέρετο πρός τα πάνω, στον ουρανό» μέχρι που τον έχασαν από τα μάτια τους. Και μετά αφού Τον προσκύνησαν επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ με χαρά μεγάλη και έμεναν συνεχώς στο ναό υμνολογώντας και δοξολογώντας το Θεό. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο ευαγγελιστής Μάρκος, μετά από την ρητή αποστολή των μαθητών σε ολόκληρο τον κόσμο κηρύττοντας και βαπτίζοντας τα έθνη, «ανελήφθη εις τον ουρανόν και εκάθισεν εκ δεξιών του Θεού. Εκείνοι δε εξελθόντες εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος δια των επακολουθούντων σημείων» (Μαρκ.16,19-20).Αυτή η ευλογία είναι πια η αρχή της Πεντηκοστής. Ο Κύριος ανέρχεται για να μας στείλει το παράκλητο Πνεύμα, όπως λέγει το τροπάριο της εορτής: «Ανυψώθηκες στη δόξα, Χριστέ Θεέ μας, αφού χαροποίησες τους μαθητές σου με την επαγγελία του Αγίου Πνεύματος και βεβαιώθηκαν από την ευλογία σου». Η Ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού αποτελεί αναμφίβολα το θριαμβευτικό πέρας της επί γης παρουσίας Του και του απολυτρωτικού έργου Του. «Ανελήφθη εν δόξη» για να επιβεβαιώσει την θεία ιδιότητά Του στους παριστάμενους μαθητές Του. Για να τους στηρίξει περισσότερο στον τιτάνιο πραγματικά αγώνα, που Εκείνος τους ανάθεσε, δηλαδή τη συνέχιση του σωτηριώδους έργου Του για το ανθρώπινο γένος. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός ανήλθε στους ουρανούς, αλλά δεν εγκατέλειψε το ανθρώπινο γένος, για το οποίο έχυσε το τίμιο Αίμα Του. Μπορεί να κάθισε στα δεξιά του Θεού στους ένδοξους ουρανούς, όμως η παρουσία Του εκτείνεται ως τη γη και ως τα έσχατα της δημιουργίας. Άφησε στη γη την Εκκλησία Του, η οποία είναι το ίδιο το αναστημένο, αφθαρτοποιημένο και θεωμένο σώμα Του, για να είναι το μέσον της σωτηρίας όλων των ανθρωπίνων προσώπων, που θέλουν να σωθούν. Νοητή ψυχή του σώματός Του είναι ο Θεός Παράκλητος, «το Πνεύμα της αλήθείας» (Ιωάν. 15,26), ο Οποίος επεδήμησε κατά την αγία ημέρα της Πεντηκοστής σε αυτό, για να παραμείνει ως τη συντέλεια του κόσμου. Τέλος, μέσω αυτής μας δείχνει ο Θεός πόσο ψηλά αναβιβάζεται ο πιστός άνθρωπος, ενωμένος με το Θεό. Από την ηθική νέκρωση, στην οποία βρισκόμαστε εξαιτίας των αμαρτιών μας, ο Ουράνιος Πατέρας μας ανέστησε μαζί με τον Χριστό, μας επανέφερε στην πνευματική ζωή και μας έβαλε να καθίσουμε μαζί του στα επουράνια. Μας υποδεικνύει το πού πρόκειται και εμείς να βρεθούμε μία ημέρα, δηλαδή στην δόξα του ουρανού την απερίγραπτη. «’Οντας υμάς νεκρούς τοις παραπτώμασι συνεζωιοποίησε τω Χριστώ… και συνήγειρε και συνεκάθισεν εν τοι επουρανίοις εν Χριστώ Ιησού» (Εφεσ. Β΄ 5,6)
ΘΕΟΔΩΡΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΑΣΚΑΛΑ
ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ
«ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΑΥΛΟ»
(Α ΚΟΡΙΝΘ. ΙΕ, 8 ΚΑΙ ΠΡΑΞ. Α, 9-10)
«Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται ματαία η πίστις υμων». Εάν ο Χριστός δεν αναστήθηκε η πίστη μας είναι μάταιη. Με αυτόν τον αποφθεγματικό λόγο ο απόστολος των Εθνών αποτυπώνει την πεποίθηση της Εκκλησίας, ότι θεμέλιο της πίστης μας είναι η ανάσταση του Θεανθρώπου. Σύμφωνα με την διδαχή του αποστόλου Παύλου η ανάσταση δεν αποτελεί απλά κάποιο βιογραφικό στοιχείο της ζωής του Χριστού. Πρόκειται για ένα οντολογικό γεγονός που ανοίγει νέα προοπτική στο ανθρώπινο γένος.
Αυτό φαίνεται και στο 23ο κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων όπου περιγράφεται η απολογία του Παύλου στους εκπροσώπους του Ιουδαϊκού Συνεδρίου, στην Ιερουσαλήμ. Με στεντόρεια φωνή αναγγέλλει ότι κρίνεται «περί αναστάσεως νεκρών». Ακριβώς επειδή η ανάσταση του Υιού του Θεού έχει σαν αποτέλεσμα τη συνανάσταση του ανθρώπινου γένους. Όμως κατά την Παύλειο διδασκαλία η ανάσταση του Χριστού έχει και κοσμολογικές διαστάσεις. Διότι, όπως μας γράφει στην προς Ρωμαίους επιστολή του «ότι και αυτή η κτίσις ελευθερωθήσεται από της δουλείας της φθοράς εις την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού». Το υλικό σύμπαν λοιπόν στα έσχατα χρόνια δε θα οδηγηθεί σε θερμικό θάνατο αλλά θα ελευθερωθεί από τη φθορά. Η απολύτρωση ωστόσο της κτίσης από την φθαρτότητα,η οποία θα λάβει χώρα στην μεταϊστορική εποχή της ανθρωπότητας, είναι καρπός της ανάστασης του Θεανθρώπου.Η διδαχή της ανάστασης των νεκρών, την οποία διακηρύσσει ο Παύλος στις περιοδείες του και καταγράφει στις επιστολές του, δεν αποτελεί ένα θεωρητικό σκαρίφημα. Μια καλύτερη ιδεολογία ή φιλοσοφία -έστω και την τελειότερη- από αυτές που κυκλοφορούσαν στον τότε γνωστό κόσμο. Πρόκειται για την κατάθεση μιας προσωπικής μαρτυρίας. Αφορά την εμπειρία της εμφάνισης του αναστημένου Χριστού προς τον ίδιο. Το περιστατικό αυτό καταγράφεται σε δύο σημεία στο βιβλίο των πράξεων των αποστόλων (Πράξ 9:3-8 και 22:1-21). Ο Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του ομολογεί ότι «εδίωκα την εκκλησίαν του Θεού και επόρθουν αυτήν». Υπήρξε λοιπόν Χριστομάχος και συνεπώς, άθελά του, Θεομάχος. Ήταν φανατικός διώκτης των Χριστιανών. Αυτός ήταν ο λόγος που ταξίδευε με τους συντρόφους του στην Δαμασκό. Είχε πάρει συστατική επιστολή από τον αρχιερέα των Ιεροσολύμων, προς τις συναγωγές της Δαμασκού, προκειμένου να τον εξουσιοδοτήσουν να συλλάβει Χριστιανούς και να τους μεταφέρει στα Ιεροσόλυμα για να δικαστούν και να καταδικαστούν. Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια απαραίτητη διευκρίνιση. Όταν το κείμενο των Πράξεων των αποστόλων γράφει ότι ήταν «εμπνέων απειλής και φόνου εις τους μαθητάς του Κυρίου», δεν εννοεί ότι αυτοδικούσε. Ότι δηλαδή σκότωνε αυτούς που συλλάμβανε. Απλά, τους μετέφερε στα Ιεροσόλυμα και εκεί το συνέδριο αποφάσιζε για την καταδίκη τους. Ίσως για κάποιους να είναι απορίας άξιο πως είναι δυνατόν ο αναστάς Χριστός να εμφανίστηκε σε έναν διώκτη. Σύμφωνα με τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη, την απάντηση μας τη δίνει ο ίδιος ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του και συγκεκριμένα στο 1ο κεφάλαιο στο στίχο 14 «και προέκοπτον εν τω Ιουδαϊσμώ υπερ πολλούς συνηλικιώτας εν τω γένει μου περισσοτέρως υπάρχων ζηλωτής των πατρικών μου παραδόσεων». Όταν γράφει ότι προόδευε στον Ιουδαϊσμό δεν αναφέρεται στην εγκεφαλική γνώση του Ιουδαϊσμού αλλά στην εμπειρική , τη βιωματική, την πνευματική. Εννοούσε ότι είχε φτάσει σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό κάθαρσης της καρδιάς και έτσι ήταν έτοιμος να δεχτεί την επίσκεψη του αναστημένου Χριστού, ο οποίος όπως μας πληροφορεί στην αποκάλυψη (Κεφ. Β:23): «εγώ είμί ο ερευνών νεφρούς και καρδίας».Όπως προαναφέραμε, υπάρχουν δύο σημεία του κειμένου των Πράξεων στα οποία περιγράφεται το όραμα της Δαμασκού. Το ένα βρίσκεται στο 9 κεφάλαιο ενώ το δεύτερο βρίσκεται στο 22 κεφάλαιο. Μελετώντας κανείς αυτά τα δύο κεφάλαια θα διαπιστώσει μια φαινομενική αντίφαση. Στο πρώτο κείμενο διαβάζουμε πως όταν ο Χριστός εμφανίστηκε στον Παύλο και τους συντρόφους του αν και τους περιέλαμψε όλους το Θείο φως, ο Παύλος ήταν ωστόσο που είδε τον Χριστό. Οι άλλοι άκουσαν την φωνή του Χριστού αλλά δεν είδαν το πρόσωπό του. Στο δεύτερο κείμενο διαβάζουμε κάτι διαφορετικό. Ότι οι σύντροφοι του Παύλου δεν άκουσαν ούτε και την φωνή του Χριστού. Η διαφορά αυτή είναι όπως προαναφέραμε φαινομενική. Προφανώς, ο Παύλος είδε τον θεάνθρωπο Χριστό και παράλληλα άκουσε και την φωνή του, ενώ οι σύντροφοι του Παύλου είδαν μόνο το Θείο φως και άκουσαν μια αδιευκρίνιστη βουή. Έτσι εξηγείται άριστα γιατί ο Θεηγόρος Λουκάς, ο συγγραφέας του βιβλίου των Πράξεων, παρουσιάζει στο ένατο κεφάλαιο τους συντρόφους του Παύλου να ακούνε τη φωνή του Χριστού ενώ στο 22 κεφάλαιο να μην την ακούνε.Όταν ο αναστημένος Χριστός εμφανίζεται στον Παύλο του εκφράζει το γνωστό παράπονο: «Σαούλ, Σαούλ τι με διώκεις;». Είναι άξιο παραρατήρησης ότι ο Χριστός τον κατηγορεί ότι διώκει αυτόν προσωπικά και όχι τους μαθητές του. Παράλληλα, ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του αναφέρει ότι κατεδίωξε την εκκλησία του Θεού (Γαλ 1:13). Εάν συνδυάσουμε αυτά τα δύο χωρία το νόημα που βγαίνει είναι παραπάνω από προφανές. Ο Χριστός και η Εκκλησία ταυτίζονται. Σύμφωνα με τον επίσκοπο πρώην Ερζεγοβίνης Αθανάσιο Γιέφτιτς, ο Παύλος στη διάρκεια του οράματος της Δαμασκού συνέλαβε την εικόνα της Εκκλησίας ως Σώμα του Θεανθρώπου Χριστού. Καθότι όταν ο Χριστός του αποκαλύπτει πως διώκοντας τους μαθητές του διώκει τον Ίδιο, τότε ο Παύλος κατάλαβε -εμπειρικά όχι νοησιαρχικά- ότι ο Χριστός είναι τόσο συνδεδεμένος με την Εκκλησία, όσο το κεφάλι με το σώμα. Αυτή του την εμπειρία την καταγράφει στις επιστολές του και ειδικότερα στην Προς Εφεσίους όπου τονίζει πως η Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού.Στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του (Κεφ. 11:29) ο απόστολος των εθνών ελέγχει κάποιους Χριστιανούς της εποχής του οι οποίοι δεν μετέχουν στη Θεία Ευχαριστία με σωστή προετοιμασία. Τους επισημαίνει ότι είναι ένοχοι του αναστημένου σώματος του Χριστού: «ο γαρ εσθίων και πίνων αναξίως κρίμα εαυτώ εσθίει και πίνει μη διακρίνων το σώμα του Κυρίου». Συνεπώς, η μετοχή μας στη Θεία Ευχαριστία είναι αποκάλυψη του αναστάντος Χριστού ανώτερη μάλιστα από την αναστάσιμη εμπειρία της Δαμασκού. Εάν ο Παύλος είδε τον Χριστό, ο χριστιανός που μεταλαμβάνει (ακατάκριτα) βάζει μέσα του τον Χριστό, κάτι που ο Παύλος -ως εκτός του σώματος της Εκκλησίας τότε- δεν μπορούσε να κάνει. Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεώργιο Πατρώνο ο κάθε πιστός που μεταλαμβάνει αναγνωρίζει και αυτός τον Χριστό «εν τη κλάσει του άρτου», όπως ο
Λουκάς και ο Κλεόπας στους Εμμαούς. Η μετοχή στη ζωή της Εκκλησίας, που είναι το σώμα του Θεανθρώπου Χριστού, συνιστά τη διαρκή φανέρωση του αναστημένου Χριστού, το διαρκές Πάσχα, που συντελείται στα όρια της προσωπικής ζωής κάθε χριστιανού. Αυτή την αλήθεια εκφράζει προσφυέστατα ο Γ. Βερίτης στο γνωστό του ποίημα ο Αναστάσιμος: «Πάσχα θα κάνω πάλι σήμερα και είναι η λαχτάρα μου μεγάλη, πάσχα θα κάνω πάλι σήμερα γιατί θα κοινωνήσω πάλι».
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ
ΘΕΟΛΟΓΟΣ
Υ.Γ.
Κατόπιν των ως άνω εμφανίσεων που παρουσιάσαμε βάσει των πηγών εκ της Κ.Δ. και Ιεράς Παραδόσεως της Εκκλησίας μας τρείς ακόμη εμβανίσεις του Αναστάντος Κυρίου αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη χωρίς περαιτέρω σχόλια 1. Στον Απόστολο Πέτρο (ΛΟΥΚ. ΚΔ34), 2. Στον αδελφόθεο Ιάκωβο (Α ΚΟΡΙΝΘ. ΙΕ, 7), 3. Σε όλους τους μαθητές (Α ΚΟΡΙΝΘ. ΙΕ 7)
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Οσοι και όσον και αν επιχειρούν « οι αμφιβάλλοντες», οι «θετικιστές να παίρνουν το νυστέρι της ψυχρής λογικής και να επιχειρούνμία « ανατομίαν» του φαινομένου της ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ του θεανθρώπου, παρασύρονται και αυτοί την Μοναδική Αναστάσιμη Νύχτα και ευρίσκονται - χωρίς να το αντιλαμβάνονται πως - μέσα στους ιερούς ναούς η και γύρω από αυτούς. Κρατούν και αυτοί την λαμπάδα της Αναστάσεως αναμμένη, αδιάφορον αν είναι σβησμένη εκείνη της ψυχής τους…
Ας απευθύνουμε όλοι λοιπόν θερμή προσευχή προς τον Αναστάντα Κύριον για να φωτίσει το «ανέσπερον» της Αναστάσεως φως το νου και την καρδία όλων μας. Έτσι φωτισμένοι και έχοντες θρονιασμένη στην ψυχή μας την θείαν αρετή της Αγάπης, θα νοιώσουμε την υπέρτατη αγαλλίαση να γίνουμε εκτελεστές της θείας εντολής «εν χαρά αλλήλους περιπτυξώμεθα»
π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»
Ο ΠΑΝΑΓΙΟΣ ΤΑΦΟΣ
«ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΩΔΕ»
Επιμέλεια – ΄Εκδοση : « Η ΠΑΡΕΑ ΤΟΥ ΑΗ- ΓΙΑΝΝΗ»
Εκτύπωση : Τόμπρος Χρ. Μάριος
